Zapraszamy do obejrzenia relacji ze spotkania!
https://www.facebook.com/watch/live/?ref=watch_permalink&v=702778634121709
We wtorek 5 lipca 2022 r., o godz. 18.00, w DeRevolutionibus Books&Cafe (ul. Bracka 14) odbędzie się rozmowa na temat wątków ezoterycznych w sztuce współczesnej. Okazją do poruszenia tego zagadnienia są trzy publikację, które ostatnio ukazały się nakładem Wydawnictwa ASP: "Elementy. Sztuka i Dizajn" nr 2: "Ciemne karty", "Sztuka duchowości Janiny Kraupe" Izabeli Trzcińskiej, "Brakujący element" pod red. Joanny Kaiser i Jakuba Woynarowskiego.
Problematyka ezoteryki w sztuce jest prawie nieobecna w polskiej literaturze przedmiotu, podczas gdy na świecie stanowi ona niezwykle istotny i chętnie podejmowany temat badań. Niniejsze publikacje oraz spotkanie starają się w jakimś stopniu wypełnić tę lukę.
Rozmowę poprowadzi Justyna Nowicka, a udział w nim wezmą:
- Jakub Kornhauser – literaturoznawca, poeta, eseista, tłumacz; współzałożyciel i pracownik Ośrodka Badań nad Awangardą na UJ, autor artykułu "Niebezpieczne krajobrazy. Awangarda i okultyzm w Eurpoie środkowej"
- Marta Kudelska – kuratorka, krytyczka sztuki, autorka tekstów o sztuce, w tym artykułu "O zwrocie romantycznym w polskiej sztuce. Sztuka współczesna a tradycja romantyczna - zarys problematyki"
- Mateusz Kula – artysta wizualny i teoretyk, autor artykułu "Fanatyzm zjednoczenia. Eseje o europejskiej pustce i rosyjskiej pełni"
- Izabela Trzcińska – autorka książki "Sztuka duchowości Janiny Kraupe"
- Jakub Woynarowski – artysta wizualny, kurator, designer i ilustrator, redaktor "Elementów" i autor artykułu "Temlur. Ezoteryka białego sześcianu"
Współorganizatorem spotkania jest DeRevolutionibus Books&Cafe.
Spotkanie odbędzie się pod patronatem pod patronatem NN6T.
Ukazał się drugi numer „Elementów”, w którym staramy się prześledzić, jakie formy przyjmuje i jakie zmiany zapowiada rosnące zainteresowanie ezoteryką w sztuce i dyscyplinach z nią sąsiadujących. W spisie treści zobaczyć można spory rozrzut tematyczny. Nasz temat ujęliśmy w słowach „Ciemne karty”, zapożyczając ten tytuł z pracy katowickiej grupy Oneiron. Naszym zdaniem tytuł ten doskonale streszcza to, o czym chcemy opowiedzieć: skrywają się w tym i pesymizm dotyczący przyszłości, i odniesienie do czasów minionych, a także symbolizowana przez czerń głębia, jak również symbolika samych kart, czyli zdania się na wyrocznię, poszukiwanie odpowiedzi na dręczące nas pytania we wróżbach, a w efekcie – zdanie się na przypadek. Lecz czym on jest?
Interesuje nas przede wszystkim, jak były i są kształtowane związki między sztuką abstrakcji geometrycznej a sferą duchowości. O tym właśnie opowiada w swoim tekście Agata Małodobry. Współcześnie działające w Polsce środowisko artystyczne tworzące pod wpływem powracających i zaktualizowanych idei (post)romantycznych to temat eseju Marty Kudelskiej. Gnostyczne wątki we wczesnej twórczości ważnego przedstawiciela polskiej późnej awangardy, jakim jest Zbigniew Libera, bada Wiktoria Kozioł. Mamy poza tym okazję zapoznać się z fragmentami eseju Mateusza Kuli, w którym autor analizuje źródła państwowej ideologii dzisiejszej Rosji, co zyskuje w obliczu rozpętanej przez nią wojny z Ukrainą nową wymowę. Pojawiają się także analizy okultystycznych wątków w czeskich i rumuńskich środowiskach artystycznych tuż przed II wojną światową oraz zaraz po niej autorstwa Jakuba Kornhausera. W spektrum zainteresowań Mai Dobiasz‑Krysiak znalazła się problematyka kształcenia alternatywnego w stosunku do tradycyjnej szkoły – model szkoły waldorfskiej. Środowisko steinerowskie w Polsce z końca XIX i początku XX wieku przedstawia Zofia Krasnopolska‑Wesner. Na wątkach ezoterycznych z czasów Rosji październikowej koncentruje się Veronika Hapchenko. Pojawiają się jeszcze analizy związane z działalnością pojedynczych artystów, których dzieło powstałe w niedawnej przeszłości stanowi istotny wkład w sztukę związaną z treściami ezoterycznymi. Twórczość Marii Anto przedstawia Aleksandra Grzemska, a Zbigniewa Makowskiego – Agnieszka Kuczyńska. Z działającym współcześnie artystą Aladinem Borioli o roli i symbolice pszczół rozmawia z kolei Agata Szymanek. W numerze pojawia się prezentacja wspomnianych już Czarnych Kart, które zostały utworzone przez artystów niezwykle istotnych dla duchowych i ezoterycznych poszukiwań w Polsce: grupę Oneiron. W tej edycji „Elementów” znalazła się również bogata część wizualna, opracowana przez Michała Bratko, Darię Malicką, Jana Eustachego Wolskiego i Jakuba Woynarowskiego. Wizualno‑tekstowy esej tego ostatniego stanowi rozprawę na temat symboliki geometrii i jej związku z wyrażaniem Tajemnicy poprzez sztukę współczesną i jej wehikuł – biały sześcian galerii.
W numerze 2 „Elementów” znalazła się także prezentacja twórcy, którego działalność daleko wykracza poza obrany przez nas temat. Rafał Jakubowicz, co prawda, zajmuje się w swojej twórczości zagadnieniami współczesnej Kabały, lecz rozmowa, jaką przeprowadziła z nim Magdalena Ujma, dotyczy raczej splotu biografii z działalnością na styku sztuki, pedagogiki i działań społecznych. Bogata biografia Jakubowicza, ciężar intelektualny jego dokonań, jak również ich konsekwencja i godna podziwu krytyczna autorefleksja, jaką artysta otacza swoje działania, wciąż nie doczekały się pełnej analizy. Dlatego z dumą prezentujemy tę rozmowę, zapowiadając tym samym cykl prezentacji ważnych osobowości artystycznych, jaki rozpoczynamy w naszym piśmie.
"Elementy" nr 2 można kupić w Artboard oraz w Sieni Matejkowskiej (ul. Basztowa 18) we wtorki i czwartki w godz. 14.00-17.00.
Spotkanie promocyjne "Elementów" nr 2 odbędzie się we wtorek, 5 lipca 2022 r. o godz. 18, w księgarni De Revolutionibus. Books & Cafe na ul. Brackiej 14. Poprowadzi je Justyna Nowicka, uczestniczyć w nim będą: prof. Izabela Trzcińska, Marta Kudelska, Kuba Woynarowski, Kuba Kornhauser i Mateusz Kula. Wśród uczestników spotkania znajdą się także autorzy dwóch innych publikacji: "Brakujący element" i "Sztuka duchowości Janiny Kraupe", stąd na pewno także te książki będą polecane.
Miło nam poinformować, że Nagrodę Rektora Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi dr. Przemysława Wachowskiego w pierwszej edycji Przeglądu Uczelni Artystycznych zdobył Kolektyw Rzeczy, reprezentujący Akademię Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się w Akademickim Centrum Designu 27 czerwca 2022 r. Zwycięska praca nosi tytuł „Szukam miejsca, w którym się zaczynam” i jest kolektywną wystawą, na którą składają się fotograficzne instalacje autorstwa siedmiorga artystów – studentów krakowskiej ASP.
Kolektyw Rzeczy tworzą:
- Antonina Chmielewska-Merynda
- Mati Kordas
- Izabela Makocka
- Gosia Makocka
- Michał Maliński
- Szymon Wołek
- Ewelina Zając
Zwycięzcy wyłonieni zostali większością głosów w internetowym plebiscycie Przeglądu Uczelni Artystycznych – „zbiór nieskończony”.
Serdecznie gratulujemy!
Kolektyw Rzeczy
Jesteśmy studentami Wydziału Grafiki krakowskiej ASP. Działamy od czterech lat. Głównie zajmujemy się tworzeniem wystaw pokonkursowych.
W naszych open callach mogą brać udział wszystkie osoby twórcze. Nie zamykamy się dla osób spoza uczelni artystycznych ani na żadne media. Zależy nam na pokazywaniu poruszającej, szczerej sztuki.
Chcemy namawiać osoby twórcze do pokazywania siebie i swojej twórczości, staramy się dodawać odwagi w prezentowaniu swoich prac. Bo wiemy, że wątpienie w siebie w naszym twórczym świecie jest chlebem powszednim.
„Szukam miejsca, w którym się zaczynam”
Świadomość ludzka trwa tyle, co mrugnięcie okiem w perspektywie historii wszechświata. A otrzymaliśmy ją tylko po to, żeby dowiedzieć się, że historia ta nie jest o nas. Od jakiegoś czasu wiemy, że gwiazdy nie świecą dla nas, a świecą po prostu. Wiemy też, że żyjemy na jednej z planet, krążącej wokół żółtego karła, na jednym z ramion galaktyki, w jednej z supergromad otoczonych przez pustkę, i że na tym wszechświat się nie kończy. Robimy się mali i zdziwieni naszą małością.
Chociaż tak naprawdę wcale nie potrzebujemy wszechświata, żeby poczuć, że sensu nie ma. Kosmos tylko stanowi dojmujący symbol. Życie w nowoczesności toczy się pod postacią nieustannego kryzysu. Ale tak naprawdę to co z tego? Jesteśmy. To już coś, od tego się zaczyna. A ten nihilizm może być pozytywny.
Izabela Makocka
kurator wystawy Kolektywu Rzeczy
Obecność wątków ezoterycznych w sztuce współczesnej jest od dawna publiczną tajemnicą, jednak pozaracjonalne korzenie modernizmu wciąż pozostają przyczyną intelektualnego dyskomfortu wielu historyków sztuki, którzy chętniej koncentrują się na czysto formalnych parametrach dzieł awangardowych, ignorując kluczową dla ich powstania sferę duchową. Długotrwałe pomijanie tego aspektu w oficjalnej akademickiej narracji nie pozostaje również bez wpływu na powszechne problemy z percepcją sztuki współczesnej wśród szerokich rzesz odbiorców. Stosunkowo niedawno metafizyczna geneza XX-wiecznej awangardy stała się obiektem poważnych badań naukowych oraz projektów kuratorskich, co skłania również do stawiania pytań o miejsce tego rodzaju tradycji w historii polskiej sztuki nowoczesnej i najnowszej.
Publikacja "Brakujący element. Wątki ezoteryczne w sztuce współczesnej" stanowi pierwszy krok w kierunku wypełniania tej luki, przybliżając czytelnikom takie zagadnienia, jak metafizyczne poszukiwania twórców pierwszej połowy XX wieku, ezoteryczne zainteresowania artystów powojennych oraz nadrealne strategie najmłodszego pokolenia artystek.
Autorami tekstów są: Zofia Krasnopolska-Wesner, Marta Kudelska, Zbigniew Łagosz, Izabela Trzcińska, Jakub Woynarowski
Redakcja: Joanna Kaiser, Jakub Woynarowski
Projekt graficzny: Jakub Woynarowski
Publikację można kupić w Artboard.
